Երբ մոռացված մետաղը դառնում է արվեստի խոսք, այն ձեռք է բերում նոր կյանք և իմաստ։ Այս պատմությունն այն մասին է, թե ինչպես կարող է հին ու աննկատ նյութը վերածվել գեղեցիկ արվեստի, միաժամանակ պահպանելով բնությունը և հուշելով, որ ամեն ինչ արժե երկրորդ հնարավորություն։ 🌍✨
Կային ժամանակներ, երբ մարդիկ մտածում էին՝ ինչի՞ համար պետք է պահել հին մետաղները, ժանգոտ դետալներն ու մոռացված խողովակները։ Բայց ահա մի մարդ, ով միշտ նայել է իր շուրջն ու մտածել՝ «Արդյոք սա կարող է դառնալ մի բան ավելին, քան պարզապես աղբ։» Նա՝ ստեղծագործություներով լեցուն մի տղամարդ, ով սրտով ու մտքով ապրել է վերամշակման արվեստով։
Մայքը միշտ եղել է հնարամիտ։ Դեռ մանկուց գտնում էր խելամիտ լուծումներ ամենանուրբ խնդիրների համար։ Եվ հենց այդ բնավորությունն էլ նրան տարավ մի մասնագիտության՝ որտեղ աղբն ու մոռացվածը նորից արժևորվում են, վերածվում արվեստի՝ դարձնելով աշխարհն ավելի մաքուր ու հոգով հարուստ։
«Ես սիրում եմ հին մետաղները, որովհետև դրանք արդեն ունեն իրենց պատմությունը՝ մի նախորդ կյանք, մի դրվագ ինչ-որ մեկի իրականությունից։ Իսկ հիմա իմ ձեռքերում նրանք դառնում են մի նոր կյանքի սկիզբ։»
Նա սովորաբար սկսում է մի նախնական ու շատ խրթին ոչ տեսանելի ուրվագծով։ Հետո ամեն ինչ սկսում է շարժվել զգացմունքով։ «Ես երբեք չեմ ստեղծում վերջնական էսքիզ։ Ուղղակի՝ վերցնում եմ այն կտորները, որ կարծես իրենց ձայնով ինձ կանչում են։ Սկսում եմ միացնել՝ հանելուկի նման, մինչև իմ առջև հայտնվի մի կենդանի պատմություն՝ կազմված մետաղից»։
Նրա պահեստն ու տան մոտակա այգին՝ լիքն են տարօրինակ դետալներով։ Դրանք տարիների ընթացքում են հավաքվել. ավտո-արհեստանոցներից, մեքենաշինական խանութներից, երբ մարդիկ ուզում են ազատվել պապիկի մոռացված պահարաններից։ «Մարդիկ հենց իրենք են ինձ նվիրում այդ բաները։ Եվ դա ամենալավ զգացողությունն է՝ երբ մարդիկ քեզ վստահում են իրենց անցյալի դետալները»։
Բայց այս աշխատանքը, ինչպես կարելի էր պատկերացնել, ունի իր դժվարությունները։ Մայքը չի գնում խանութ ու գնում այն, ինչ անհրաժեշտ է։ Նա պետք է հարմարվի նրան, ինչ կա ձեռքի տակ։ Իսկ երբ չկա՝ ինքը սկսում է հորինել, հղանալ, ձևավորել։ Սա սովորական արվեստ չէ, սա իսկական փորձություն է։ Բայց հենց այդ սահմանափակումն է, որ նրան տալիս է իսկական ազատություն։
Իսկ իր արվեստը պարզապես գեղեցիկ ձև չէ։ Այն մի ձայն է՝ խաղաղ, բայց հստակ։ «Իմ ստեղծագործությունները մի կոչ են, որ ուղղված է բոլորին։ Մենք շատ արագ ենք ամեն ինչ դեն նետում՝ առանց մտածելու հետևանքների մասին։ Բայց յուրաքանչյուր իր ունի մի երկրորդ հնարավորություն, եթե մենք ժամանակ գտնենք ու ցանկություն՝ նրան լսելու»։
Նրա ամենահետաքրքիր աշխատանքներից մի քանիսը երաժշտական գործիքներ են։ «Ես երբեք չեմ մոռանա, երբ պատրաստեցի մի տրոմբոն ու սաքսոֆոն։ Մարդիկ այնքան էին զարմանում, հարցնում՝ իսկ սրանք իսկապե՞ս նվագում են։ Դա մեծ հաճույք էր՝ տեսնել, որ այդ մետաղը դարձել է այնքան ճշգրիտ ու նմանակը, որ մարդուն հուշում է իր կյանքի հնչյունները»։
Երբ հարցնում են՝ երբևէ եղե՞լ են ստեղծագործություններ, որոնցից հրաժարվելն առանձնապես դժվար է եղել, Մայքը մի թեթև ժպիտով հիշում է։ «Իմ գործունեության սկզբում բաժանումը շատ բարդ էր։ Ամեն քանդակ իմ մտքերի ու երազանքների արդյունքն էր, ծնված միանամիտ ոգեշնչմամբ։ Բայց ժամանակի ընթացքում, երբ սկսեցի աշխատել ըստ պատվերների, ամեն ինչ փոխվեց։ Այդ գործերն արդեն սկզբից ուրվագծվում են իրենց ապագա տերերի համար։ Ես ինձ զգում եմ ինչպես մի կամուրջ՝ արվեստի ու դրա նոր տան միջեւ»
Նրա գործերում շները հատուկ տեղ ունեն։ Երբ սկսեց իր առաջին ցուցադրությունները Պորտլենդում՝ մի քաղաք, որտեղ շունն ընտանիքի լիիրավ անդամ է, նրա շնիկները միանգամից սիրվեցին։ Եվ հենց այստեղից սկսվեց՝ յուրաքանչյուրը պատվերով, յուրաքանչյուրը՝ ինչ-որ մեկի սիրելի կենդանու պատկերով։ «Լաբրադորները ամենապահանջվածն են, բայց ես սիրում եմ պատրաստել բոլոր ցեղատեսակները։ Դրանց մեջ կա նուրբ սեր, շունչ, ընտանիք»։
Հարցնում ենք՝ իսկ ինչ ազդեցություն է ունեցել այս ամենը բնության վրա։ Մայքը մտածում է մի պահ։ «20 տարում՝ մոտ 20-30 տոննա մետաղ եմ փրկել աղբավայրերից։ Այդ մետաղը, եթե այնտեղ գնար, թույն կթափեր հող ու ջրի մեջ։ Բայց հիմա՝ այն դառնում է մի բան, որ մարդկանց ժպիտ է պարգևում»։
Այս պահին նա ավարտել է 7.5 մետրանոց կիթառ՝ Դուբլինի Hard Rock հյուրանոցի համար։ Հաջորդը՝ վազող շուն է Դալլասի այգու համար ու մի հսկայական գինու շիշ՝ Նապա հովտի խաղողի այգիներից մեկում տեղադրելու նպատակով։
Իսկ մենք չենք կարող չզարմանալ՝ ինչպե՞ս է հնարավոր սովորական, ժանգոտ մի մետաղական կտորից ծնվի մի ողջ պատմություն։ Այդ պահին հասկանում ենք՝ երբ մարդ ստեղծում է սրտով, նույնիսկ ամենապարզ նյութը կարող է վերածվել կենդանի արվեստի ու հոգու շնչով լցված կյանքի։ ✨